Sinds een paar weken ben ik lid van de Consumentenbond. Gisteren het huisblad van de maand juni ontvangen. Met daarin een onderzoek over huismerken. Groot aangekondigd op de voorpagina. Met ook nog eens een persbericht.
Het onderzoek is wegens zijn eenzijdigheid van slechte kwaliteit. Bij het 
aanschaffen van een product door een consument kunnen een aantal zaken een rol spelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan prijs, kwaliteit, uiterlijk van winkel en van product, levertijd, service na verkoop. Bij levensmiddelen gaat het vooral om prijs en om kwaliteit. Als het alleen maar om de prijs zou gaan, zou heel Nederland bij de Lidl kopen.
De Consumentenbond heeft bij een aantal supermarkten de prijzen van huismerken vergeleken met de prijzen van de A-producten. Uit het hele stuk blijkt dat men vooral hoopte dat uit het onderzoekje zou b
lijken dat de huismerken veel goedkoper zouden zijn. Gelukkig voor de Consumentenbond bleek dat er ook inderdaad uit te komen. De bond trekt daaruit de conclusie dat consumenten wel 35% kunnen besparen als zij alleen maar huismerken zouden kopen. U begrijpt het al: het enige criterium dat gebruikt wordt is de prijs. Nogmaals, als dat het enige criterium is ga dan naar de Lidl of naar de Aldi. Het onderzoek slaat nergens op omdat kwaliteit niet vergeleken wordt. Het woord kwaliteit komt in het gehele artikel niet voor.
Kwaliteitsverschil
Is er dan zoveel kwaliteitsverschil? Jazeker. Laten we Albert Heijn als voorbeeld nemen. Dat bedrijf beschikt niet over de de productiefaciliteiten die de fabrikanten van de A-merken wel hebben. Dus AH moet die producten kopen. Ze hebben daarbij twee keuzes: A-merken of B-merken. B-merken hebben een aantal nadelen. Slechtere kwaliteit en afwijkende verpakkingen die de consumenten afschrikken.
Dus AH gaat voor de A-merken die dan als huismerk moeten worden verpakt, meestal in verpakkingen met identieke afmetingen maar afwijkende opdruk. De huismerken moeten wel goedkoper zijn voor de consument. Dat wordt een partijtje onderhandelen tussen twee machtige partijen: AH en de A-merkfabrikant. Beide partijen hebben sterke posities. De A-merkfabrikant vreest een boycot door Albert Heijn als hij niet meedoet. En AH vreest een boycot door het A-merk als het blijft traineren en dreigen. Het resultaat is dan dat Albert Heijn belooft nog wel een aantal A-merken van die fabrikant op zijn schappen te zetten, wel vaak op hernia-hoogte, op voorwaarde datde A-merkfabrikant een aantal van zijn producten als huismerk aan AH levert.
Prijs van huismerken
Deze huismerken moeten wel goedkoper zijn dan de A-merken. Als dat identieke producten zijn, laadt de A-merkfabrikant de verdenking op zich altijd al met te hoge marges gewerkt te hebben. Nee de enige manier om te overleven voor de A-merkfabrikant is om in de huismerkverpakkingen slechtere kwaliteit te leveren. AH begrijpt dat maar hoopt dat de consument het verschil niet ziet. Dat is moeilijk voor de A-merl fabrikant. Want als hij het door hem geleverde product inderdaad goedkoper kan, had dat ook gekund voor het A-merk zelf. Iedereen die in een fabriek heeft gewerkt, weet dat productiemachines meestal niet constant dezelfde kwaliteit aflevert. In het geval van productie van A-merken betekent het dat de afgekeurde producten worden doorverkocht aan ontwikkelingslanden of aan B-merkfabrikanten of aan de Lidl. Of – en nu komt het – aan Albert Heijn.
Voorbeelden van kwaliteitsverschil
Ik neem twee willekeurige voorbeelden.
Pinda’s
Dry roasted pinda’s van AH zijn niet om te eten. En die van Duyvis wel.
Beschuit
Ik eet elke ochtend beschuit. Meestal die van Bolletje. Ze hebben bij Bolletje een een heel mooie uitvinding gedaan. De beschuiten hebben allemaal een inkeping. 
Hierdoor kan je zonder moeite, en zonder dat hij breekt, de beschuit uit de rol halen. Tegen beter weten in een rol huismerkbeschuit van Albert Heijn gekocht. En die heeft niet die inkeping. Elke ochtend een gevecht met als resultaat in de helft van de gevallen een kapotte beschuit. Maar u begrijpt dat ik met verkruimelde beschuit wel 35% bespaard heb. Misschien moet ik wel helemaal geen beschuit kopen. Dat is een besparing van 100%.
In een volgend bericht kom ik terug op een tweede misser van de zelfde Consumentenbond in hetzelfde blaadje.
