Evangelisten en creationisten gebruiken allerlei verbale trucs om hun opvattingen te presenteren als een alternatief voor de gangbare evolutie-theorie. “Geloof jij in God?”. Als dan het antwoord van de aangesprokenen ontkennend is, wordt er triomfantelijk geredeneerd dat jij dus ook gelovig bent, omdat “Jij gelooft dat God niet bestaat”. Daarbij geheel voorbijgaand aan het feit – bekend van de filosofie – dat uitspraken over het wel bestaan van iets van een heel andere orde zijn dan uitspraken over het niet bestaan van iets. De bewijslast rust bij degene die de uitspraak doet dat iets wel bestaat.
Geloven in de zwaartekracht
Ik heb in het verleden een tiental jaren in België gewerkt. De eerste practical joke waar ik daar mee geconfronteerd werd, waren bordjes die bij de liften van mijn instituut waren opgehangen, met daarop de tekst “Vandaag liften 
niet gebruiken, want de zwaartekracht zal worden afgezet”. Absurd. Zwaartekracht kan je niet afzetten. Er is ook geen enkele creationist die beweert “Niet in de zwaartekracht te geloven”. En dat terwijl Genesis toch niets zegt over de creatie van de zwaartekracht. De wet van de zwaartekracht, het eerst geformuleerd door Newton, is een briljante theorie die al honderden jaren lang testen heeft ondergaan. Daardoor is de wet ook steeds beter gedefinieerd. De formulering van gravitatiewet van Newton Is te vinden in veel middelbare-schoolboeken. Als je aan een natuurkundig vraagt om de zwaartekracht te formuleren dat dreunt hij (of schrijft hij) onmiddellijk de volgende formule op:
De aangesprokene hoeft ook niet lang na te denken om een zeer omzichtig formulering te 
construeren. Hetzelfde geldt voor andere wetten van Newton zoals “kracht is massa maal versnelling”. Kracht als concept spreekt veel mensen aan (“May the force be with you”). Weinig creationisten zullen zeggen dat zij over deze wetten een andere waarheid hebben. Waarom dan al die heisa om de theorie van Darwin?
Gevorderde theorieën
Belangrijke theorieën zijn bij hun eerste formulering vaak omslachtig en moeilijk. Maar na jaren en jaren van testen en toepassingen worden er ook steeds meer didactische vorderingen gemaakt over de beste formulering van de theorie. Als een wetenschapper geïnteresseerd is in de algemene relativiteitstheorie, gaat hij heus niet een biografie van Einstein lezen. Gaat hij ook niet alle correspondentie van Einstein doorpluizen. Nee hij koopt een modern boek over deze theorie. Dat wil natuurlijk helemaal niet zeggen dat historisch onderzoek geen zin heeft. Alleen bij theorieën die in de kinderschoenen staan, draagt zulk historisch onderzoek ook nog bij aan de ontwikkeling van de theorie. We kunnen de nagedachtenis van Einstein niet beter eren dan door te verklaren dat we zijn geschriften niet meer nodig hebben om zijn theorieën te begrijpen.
Theorie van Darwin in kinderschoenen
Biologen lijden aan een minderwaardigheidscomplex. Ze willen zo graag een belangrijke wet hebben. Darwin is hun enige houvast. Ze overschreeuwen zich voortdurend met belachelijke oneliners zoals: “De evolutie-theorie is de best-onderbouwde theorie van de wetenschap”, “De theorie van Darwin is het meest briljante idee ooit uit de wetenschap voortgekomen”. In dit Darwin-jaar zijn deze uitspraken niet van de lucht. Wetenschappelijke twijfel aan de evolutie-theorie wordt uitgelegd als een onwetenschappelijke houding.
Als biologen gevraagd wordt om de evolutie-theorie uit te leggen, gaan ze heel omzichtig en behoorlijk breedsprakig formuleren. De evolutie-theorie is dan ook nog steeds vaag en onduidelijk. Er wordt zelfs 
beweerd dat we de theorie niet helemaal kunnen begrijpen omdat wij als mensen “Deep Time” (tijden van de 
orde van miljarden jaren) nooit zouden kunnen overzien. Ik citeer (en vertaal) Stephen J. Gould [1] “Deep time is zo vreemd dat wij [mensen] het alleen maar kunnen begrijpen als een metafoor”. Als dat waar zou zijn, kunnen mensen de evolutie-theorie nooit begrijpen. Dat zou weer inhouden dat het geen theorie is en dus ook geen wetenschap. Maar de geniale fysicus Ludwig Boltzmann(1844-1906) [2] had geen enkele moeite om de Tweede Hoofdwet van de Warmteleer te onderbouwen met een kwantitatief wetenschappelijk argument waar tijden van honderden miljarden jaren in voorkwamen. De Tweede Hoofdwet stond toen ook al niet meer in de kinderschoenen.
Ik geloof niet in de evolutietheorie. Ik geloof ik niet in de kwantummechanica. Ik geloof niet in de relativiteitstheorie. Door te zeggen dat ik er wel in geloof, haal ik deze theorieën onderuit. “Geloven doe je in de kerk” werd mij in mijn jeugd door mijn vriendjes ingepeperd als ik het woord “geloof” teveel bezigde.
Ik ben van mening dat de relativiteitstheorie, de kwantummechanica en de evolutie-theorie briljante wetenschappelijke theorieën zijn. Dat zij de werkelijkheid voortreffelijk beschrijven. De evolutie-theorie moet alleen nog wel behoorlijk verder ontwikkeld worden. Moet veel kwantitatiever worden gemaakt. En biologen moeten niet reageren alsof ze bovenop een apenrots zitten als er twijfel over “hun” theorie wordt geuit. En niet iedere legitieme, wetenschappelijke kritiek afbekken, omdat ze bang zijn dat daardoor ruimte voor de creationisten ontstaat. Juist door hun dogmatische gedrag ontstaat die ruimte voor de creationisten.
[1] Stephen J. Gould, Time’s Arrow, Time’s Cycle, Harvard University Press, Cambridge, USA, pagina 3
[2] C. Cercignani, Ludwig Boltzmann, The Man Who Trusted Atoms, Oxford University Press (1998) Oxford, UK, pagina 101
Hallo,
Wat Darwin 150 jaar geleden neerschreef is slechts een fractie van wat we nu evolutietheorie noemen. Hoe verklaar je, dat een foute theorie, na 150 jaar niet alleen nog steeds overeind staat, maar ook steeds meer ondersteund wordt door aftakkingen in de biologie als genetica? Kan je één concreet argument bedenken dat tegen de evolutietheorie ingaat?
Tot welke grens “geloof” je in evolutietheorie? (Geloven op dezelfde manier dat je gelooft dat de aarde rond de zon cirkelt.) Ik neem aan dat je niet alles wat evolutietheorie zegt verwerpt? Hoe verklaar je bijvoorbeeld de kleurverandering bij motten nabij Londen tijdens de industriële periode als je niet in evolutie gelooft? Als zoiets op enkele jaren en generaties tijd kan gebeuren, stel je dan voor wat er na duizenden of miljoenen generaties kan gebeuren…
Maar ach, zolang je gelukkig bent…wie ben ik om je van mening te doen veranderen. ;)
Tom, bedankt voor je reactie.
Jouw reactie bewijst precies mijn stelling.
Blijkbaar is het heel moeilijk voor jou om mijn bericht in zijn geheel te lezen.
Hmmmmm….that’s honest!
http://www.creationevolution.net
@Tom De kleurverandering van motten is ook geen discussiepunt.Het blijft een mot.Er word geen nieuwe informatie toegevoegd.De hele discussie gaat over het feit dat mensen oa dit voorbeeld aangrijpen als bewijs dat de ene soort kan veranderen in een andere soort met toevoeging van nieuwe informatie.
Ik geloof best dat door bepaalde omstandigheden de zwarte mot de dominante kleur wordt maar ik durf dit niet als bewijs aan te dragen dat een hond daarom vleugels kan krijgen.
Overigens meen ik me te herinneren dat dat gevalletje van die motten een hoax was maar daar blijf ik ff buiten.
Hallo Ad,
Leuk berichtje. en ja, ik denk dat de wetenschap ook geen vrees hoeft te hebben van het creationisme. Maar, ik denk dat de huidige houding ook ontstaan is door de vele lange jaren van domme argumenten die het creationisme keer op keer naar voren haalt, zeker op de forums her en der. Argumenten die luk raak overal van creabea forums wordt geplukt en worden ingezet in discussies. Het is om er moe van te worden. Het lijkt haast wel een tactiek.
Laten we eerlijk zijn.. dankzij het creationisme werd de wetenschap / biologie gedwongen om nog eens goed naar hun bevindingen te kijken. Met het gevolg dat de evolutie theorie er alleen maar beter van geworden is.
Maar er moet natuurlijk wel een punt komen dat creationisme niet meer serieus genomen kan worden. Je kan niet blijven gillen en roepen maar nog nooit iets naar voren gebracht te hebben dat de evolutie theorie dan ook werkelijk ergens aan het wankelen brengt.
Mee eens toch Ad?
mvg,
Roy
nog even een aanvulling, ik geloof overigens wel in Darwin. Laat voorop staan dat de evolutie theorie staat als een huis. Darwin staat in de wieg van deze theorie. 150 jaar later zijn we heel wat wijzer geworden. Alles goed gedocumenteerd.
Maar dat weet jij als wetenschapper vast wel.
@Roy: Ad heeft gewoon problemen met het woord ‘geloven’. Laten we het een jammerlijke woordkeuze noemen.
Geloven in
De term “geloven in” is zo emotioneel beladen en voor zoveel interpretaties vatbaar dat wetenschappers het gebruik van die term dienen te vermijden.
Creationisme
Ik definieer het begrip creationisme en creationist heel breed. Iedereen die een vorm van religie naar voren brengt als een alternatief voor de evolutie-theorie is een creationist. Creationisten willen zo snel mogelijk de discussie op een niveau brengen waar evolutie-theorie en Genesis als twee gelijkwaardige waarheden worden behandeld. Voor je weet het weet, gaat de discussie over de wenselijkheid van het presenteren van het
het scheppingsverhaal van Genesis op basis- en middelbare school als alternatief voor de evolutie-theorie.
Arrogante wetenschappers
De populariteit van alternatieve en pseudo-wetenschap is veel reguliere wetenschappers een doorn in het oog. Volgens mij moeten die geleerden wat vaker hun hand in eigen boezem steken. Iedereen uitlachen of afbranden die – uit onwetendheid, of angst – twijfel uit over gangbare wetenschappelijke theorieën uit, werkt alleen maar contraproductief.
Hallo,
Er zijn wel degelijk genoeg argumenten die de evolutietheorie tegenspreken. Die zijn niet zo moeilijk te bedenken, aangezien de meeste argumenten voor de evolutietheorie naar mijn mening erg slap zijn. En het verhaal van de motten die van kleur veranderen is fake. Die motten zitten helemaal niet op bomen (als ze leven), die zijn er door wetenschappers op geplakt toen ze al dood waren.
Beste Laura,
toevallig kwam ik op deze site, dat is het leuke van internet, je weet nooit van te voren waar je uiteindelijk terecht komt en daar las ik je reactie. Weet je, als kind stelde ik vragen over het leven waar niemand een bevredigend antwoord op had, zelfs de pastoor niet. Ik las al graag veel en las o. a over Darwin, en tja, voor mij gaf zijn inzicht mij eindelijk het gevoel dat ik begon te snappen hoe het in de natuur allemaal werkte. Een verschrikkelijk simpel mechanisme, natuurlijke selectie, zorgde ervoor dat de natuur opeens begrijpelijk werd. Later leerde ik dat Darwins theorie nog niet compleet was, ze werd steeds aangevuld met steeds nieuwere kennis en inzichten. Maar het blijft een getuigenis van een geniaal inzicht in het weinige materiaal dat er in die tijd bekend was. Ik zou als ik jou was maar eens kijken naar de serie die door de VPRO op zondagavond wordt uitgezonden. En kijk eens om je heen. Overal zie evolutie, de natuur kent geen evenwicht, de natuur is niet eerlijk of oneerlijk, is niet mooi of lelijk. Dat zijn begrippen die wij mensen er op plakken en wij mensn veranderen onze meningen voortdurend. Ooit deden mensen de gordijntjes van de treinen dicht als ze de bergen inreden. Ze snapten niet hoe ‘God’ zo iets lelijks had kunnen scheppen……
Er is geen enkel bewijs van een overgangsvorm tussen soorten, slechts alleen mutatie binnen soorten.
Probeer maar eens een kat met een hond te kruisen, of een mens met een chimpansee.
Er staat wel een verhaal in de Bijbel over een Koning die zei: Is dit niet het Babel dat ik gebouwd heb? En vervolgens gestraft werd en zich een tijd lang als een wild dier gedroeg en gras at, omdat hij zijn Schepper niet de eer gaf die Hem toe kwam.
Maar, ik geeft toe, ook de tegenstander is heel machtig. Hij kan mensen, dingen als volkomen waarheid laten geloven en verkondigen, die volstrekte onzin zijn.
De theorie van Einstein klopt niet, reken maar na.
De theorie van Darwin klopt niet, is een foutieve assumptie om het maar weetnietschappelijk te zeggen.
En de koolstof -datering heeft een foutmarge van 99 procent. Dat professoren, zoals de meeste homae sapiens weleens wat vergeten is niet alleen een cliche maar een vaststaand feit.
Ik denk dat we hier de reden hebben waarom wetenschappers inmiddels zo hoog van de toren blazen?
Waneer je iets over evolutie of einstein wil zeggen, helpt het als je op het onderwerp bent ingelezen en dat je een basaal begrip hebt van hoe wetenschap werkt. Het keer op keer op keer aanvallen met niet inhoudelijke non-argumenten is namelijk erg vermoeiend en ook niet bevorderlijk voor je geloofwaardigheid.
Wat Darwin zo omstreden maakt, is dat zijn verhaal het domein van de “goddelijke/menselijke wil” inperkte, door een plausibele verklaring te geven over hoe de verschillende soorten zijn ontstaan. Darwin wordt daarom – anders dan Newton – soms onder de “wil-filosofen” geplaatst.