In de jaren 1960 was het beroep van ondernemer verdacht. Intellectuelen waren links in de traditionele betekenis van het woord. Harry Mulisch bewonderde Fidel Castro. Mijn medestudenten verbaasden zich over
het feit dat ik geen gratis Rode Boekje had aangevraagd bij de Chinese ambassade. Coen Teulings – tegenwoordig de baas van het Centraal Planbureau – was nog lid van de Communistische Partij Nederland. Arie van der Zwan, lid van de Socialistische Jeugd, bepleitte als medeoprichter van Nieuw Links binnen de PvdA nog voor de erkenning van het communistische regime van Oost-Duitsland. De arbeidsraden in Joegoslavië moesten ons tot voorbeeld dienen, werd ons uitgelegd door Marius Broekmeyer.
Alle oekazes van de centrale comités van de communistische partijen van Moskou, Oost-Berlijn en Peking werden goedgepraat. Misdaden, zoals die begaan door Mao, werden uitgelegd als begaan in het belang van het volk. Bij de communistische boekhandel Pegasus in de Leidsestraat in Amsterdam kocht men de platen van Ernst Busch, de bekendste vertolker van de Internationale.
Veranderde tijden
De tijden zijn veranderd. De bedrijven hebben de plaatsen van de communistische partijen overgenomen. Alles wat de ondernemingen doen, wordt goedgepraat. Daarbij geholpen door goed-opgeleide woordvoerders en slecht-opgeleide journalisten en beroerde media. Misdaden van bedrijven worden gebagatelliseerd. RTL telt verleden jaar nog negen miljoen euro neer om een strafzaak over hun belspelletjes te voorkomen. Maar dat verhindert RTL4-nieuws niet om zich moreel verontwaardigd te tonen over de zonnebril van Wouter Bos.
Kartelvorming en KLM
Kartelvorming en prijsafspraken door bedrijven zijn strafbaar. Op de naleving van de Nederlandse mededingingswet wordt toezicht gehouden door de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa). Daarnaast kan ook het Openbaar Ministerie nog besluiten om bij prijsafspraken vervolging in te stellen. De Europese Commissie ziet toe op naleving van anti-kartelwetgeving in Europees verband. Bedrijven die prijsafspraken maken, zouden aan de schandpaal moeten worden genageld. Elke NMa-boete zou tot een storm van maatschappelijk protest moeten leiden tegen de overtredende maatschappij.
Dat gebeurt niet. Ik sta verbijsterd over het gemak waarmee ondernemingen wegkomen met kartelboetes. Het meest recente voorbeeld: de KLM krijgt met Air France een boete van de Europese Commissie van 340 miljoen euro wegens prijsafspraken over vervoer van goederen. Bedrijven zoals TNT-Post en de andere 30 000 leden van de branche-organisatie EVO zijn de dupe. Diezelfde dag dat deze boete aangekondigd wordt, hoor ik een economenpanel op de radio uitleggen dat deze boete een schande is en gevaarlijk kan zijn voor het voortbestaan van dit bedrijf. Aan de kant van Air France-KLM wordt beweerd dat de boete veel te hoog is. Dat lijkt mij vreemd aangezien dezelfde maatschappij voor hetzelfde vergrijp al 258,7 miljoen euro aan boetes heeft betaald in de VS, Canada en Australië.
En gisteren wordt trots op radio en tv het volgende nieuws verkondigd: KLM gaat aan ruimtevaart doen. Een aantal keren hoor ik in de nieuwsuitzendingen uitspraken over dit initiatief als: “een voorbeeld van de echte Nederlandse ondernemingsgeest, waar we trots op kunnen zijn”. Trots zijn op een bedrijf dat de dat verladers heeft opgelicht voor miljarden. Misschien is dat oplichten wel de Hollandse ondernemingsgeest. Enfin, de problemen met de Europese mededingingsautoriteiten schaden het imago van de KLM niet.
PVV en Hongaarse mededingingsautoriteit
Hongarije is een land dat nummer 50 staat op de corruptie-index met een cijfer van 4,7. Op deze index beteke
nt een hoge plaats en een hoog cijfer dat een land weinig corruptie kent. Nederland staat op plaats 7 met een cijfer van 8,8 en Polen op plaats 41 met 5,3 als corruptiecijfer. Kortom, Hongarije is niet vrij van corruptie. En in dat land is het bedrijf Digitania van de PVV-er James Sharpe veroordeeld door de Hongaarse mededingingsautoriteit tot een boete van 260 duizend euro, wegens teveel geld verdienen aan sms-jes van een dating site. De Nederlandse media spreken schande. Alleen al om dit feit moet zo iemand uit de Tweede Kamer worden gezet, is de algemene opinie in de media. Gajes bij de PVV. De Flying Dutchman mag blijven vliegen. De Nederlandse journalisten kunnen bij Artis aan de slag als papegaaien.
