17 september, 2012 (gepubliceerd)
17 september, 2012 (laatst gewijzigd)

Volg vooral geen technische opleiding

  Rubrieken: Politiek
  Steekwoorden:  , , , , , ,

techneut[ Vandaag ook verschenen in NRC als opinie ]

In de afgelopen dertig jaar heb ik de volgende oproep regelmatig gehoord in de media:

Jongeren, kies een technische studie.

Dit advies wordt gegeven door regering, politici en bedrijfsleven. Ook bij de verkiezingsdebatten speelt deze kwestie een rol. Uit het voortdurend terugkeren van deze aansporing blijkt dat het gewenste  effect niet bereikt is. Mijn advies aan jongeren daarentegen is dat ze geen technische opleiding moeten kiezen.

Technische vakken

Om spraakverwarring te voorkomen, preciseer ik over welke technici en technische opleidingen het vooral gaat. Voor de niet-technische universiteiten betreft het de opleidingen wiskunde, ICT, natuurkunde en scheikunde. Voor de technische universiteiten komen daar biomedische techniek, bouwkunde, civiele techniek, elektrotechniek, procestechnologie en werktuigbouw bij. De meeste van deze  vakken kunnen ook aan een  HBO-instelling worden gevolgd. Bij een studie op MBO-niveau moet gedacht worden aan een scholing tot service-technicus, zoals in de installatie-techniek.

Probleem

Het bedrijfsleven klaagt al tientallen jaren dat het voor belangrijke technische functies geen geschikte mensen kan vinden. Deze klacht betreft vacatures waarvoor het vereiste opleidingsniveau varieert van MBO en HBO tot academisch niveau.

De overheid huilt mee en in gezamenlijke actie wordt vervolgens de hele maatschappij om medewerking gevraagd. Toch blijft de Nederlandse jeugd volharden in het studeren van andere dan technische vakken en ik geef haar gelijk.

Oplossing

De oplossing is eenvoudig. We leven in een maatschappij met prijsbepaling door vraag en aanbod. Als het bedrijfsleven de aanvangssalarissen van die cruciale technische functies zou verdubbelen, zou het probleem binnen een jaar of vier zijn verdwenen. Dat deze aanpassing ondanks de onbalans tussen vraag en aanbod niet plaatsvindt, vormt een voorbeeld van marktfalen.
De leiding van bedrijven wil wel marktwerking, maar niet als het de eigen positie aantast. In de vrije tijd een studie rechten in Leiden volgen, moet koste wat kost tot de best-betaalde functies blijven leiden. Daar mag geen techneut – zelfs niet één met een negenjarige academische opleiding, zonder ooit een bijbaan te hebben gehad – tussenkomen. De hiërarchie van witte boorden boven blauwe boorden lijkt onuitroeibaar. Maar met het oprukken van technologie in de maatschappij zal de onderdrukking van de goed-opgeleide blauwe boorden niet meer vol te houden zijn.

Leidinggevenden

Dit land zit in de wurggreep van managers. Op elk niveau hebben deze procesfreaks zich een machtspositie veroverd ten nadele van vakmensen. Personeel met een technische opleiding moet functioneren onder leiding van een manager die voortdurend functioneringsgesprekken plant en voert en wiens vocabulaire bol staat van jargon als halen van targets en 360-graden feedback. Zolang als deze rangorde blijft bestaan, zal er een tekort blijven aan technici op alle niveaus.

Importeren van vaklui

Het is in Nederland ondenkbaar voor de manager – van hoog tot laag – dat er technici in zijn afdeling zouden werken die meer verdienen dan hij.  Om deze gevreesde oplossing te omzeilen, worden politiek, overheid  en maatschappij, opgezadeld met het personeelstekort; wordt het technische personeel uit het goedkopere buitenland gehaald; lobbyt het VNO zich in Den Haag en Brussel suf voor soepelere visa; laten politici van die ondoordachte ballonnen op als vermindering van collegegeld voor technische studies. Het doel is dat we met zijn allen het bedrijfsleven helpen aan goedkope technici.

Weerstand

Het tekort aan technisch personeel kan worden weggewerkt door de personen met een technische opleiding veel meer  te betalen dan wat ze nu krijgen, bijvoorbeeld twee keer zoveel. Wat het VNO en FME ook beweren, het bedrijfsleven kan zich deze opwaardering permitteren. De financiële dekking bestaat voor een gedeelte uit hogere omzet door hogere productiviteit en meer innovatieve producten. De rest wordt bekostigd door het aantal managers te verminderen en hun inkomen te verlagen. Natuurlijk zal deze opwaardering van technische functies van binnenuit niet plaatsvinden. Er zou een stroom van verontwaardiging optreden, want de goedgebekte niet-technici weten de politiek, het middenveld en media wel te vinden.

Rooskleurige toekomst

Google en Apple hebben geen problemen met het aantrekken van hooggekwalificeerd technisch personeel. Zij zijn bereid om de vereiste prijs te betalen. Ondernemingen die niet willen betalen voor het personeel dat ze nodig hebben, zullen het loodje leggen. Hoe eerder, hoe beter. De overheid moet ophouden zich de problemen aan te trekken van bedrijven die kampen met tekorten aan gekwalificeerd personeel; die problemen worden veroorzaakt door vermolmde bedrijfsstructuren. De bedrijven moeten het zelf oplossen. Doen ze dat niet, dan gaan ze failliet of worden overgenomen. In beide gevallen een zege voor Nederland. Tot die tijd kan de jeugd beter bedrijfskunde studeren aan de Nyenrode Business Universiteit.

Print Friendly
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

4 reacties op “Volg vooral geen technische opleiding”

  1. Timmo van der Beek schreef:

    Een goede manier om te pleiten voor de techniek in Nederland denk ik. Waar je naar mijn smaak niet in slaagt is het analyseren waarom we zo weinig verdienen hier in Nederland. Je kan volgens mij moeilijk de schuld volledig in de schoenen schuiven van de mensen die boven ons gesteld zijn.
    Volgens mij hebben Nederlandse technici/beta’s/ingenieurs een bijna intrinsieke onhandigheid als het gaat om bedrijfskunde, winst, bonussen, verdienmodellen. Dit komt omdat wij pragmatisch ingesteld zijn, en op zoek gaan naar mogelijkheden in plaats van bereid te zijn te willen dreigen met onmogelijkheden.
    Tekorten aan Nederlandse technici wordt ook wel eens verklaard door internationalisering van de sector en een gebrek aan specialisatie in opleidingen (ESB).

  2. ruud schreef:

    Heb zelf in 1989 HTS-Electrotechniek, differentiatie Telecom gedaan.

    Altijd beneden-modaal verdient en 3 maal bij reorganisaties mijn baan verloren (techneuten mogen het eerste gaan.)

    Ben bij elkaar 5 jaar werkeloos geweest en nu weer werkeloos.
    Sollicitaties zijn vernederende met Jip en Janneke Low Management cliche’s verpakte ondervragingen, alsof je een crimineel bent.

    Op MBO niveau wil men je niet.

    Als ervaringsdeskundige zeg ik:
    DOE GEEN TECHNIEK, JE WORDT AL BIJ VOORBAAT UITGESCHOLDEN ALS ”TECHNEUT”.

    Vele managers, uitzendbureau’s, detacheringsbureau’s voegen niks toe, maar paraciteren voor vele miljarden op onze samenleving, vanwege een uitzendwetje (bedacht door diezelfde witte boorden).

    Dat paraciteren en het op kosten brengen van bedrijfsleven (en overheid) verdient geen enkel krediet. Schandalig.

  3. salidin schreef:

    Door de open grenzen wordt er gestunt met de all-in prijzen van technici en alsof per uur opzeggen niet genoeg is,is er nu no cure no pay constructie waar de twijfel aan de kwaliteit aan de grillen van de opdrachtgever wordt overgeleverd.Deze heeft vaak een ander soort opleiding en kan dit niet beoordelen en zijn goede technici vaak de klos.

  4. Pieter schreef:

    Ik heb wel eens een reorganisatie meegemaakt. Op alle niveaus zouden ontslagen vallen. Hoe eindigde het? Een afdeling met 20 projectleiders en 1 techneut.

Schrijf een reactie op Timmo van der Beek

*